Sinds een aantal jaar worden blackboxes steeds vaker gebruikt in auto’s. In veel nieuwe modellen is het al een standaardfunctie en in de toekomst zal dit alleen maar toenemen. Maar wat doet een blackbox eigenlijk en waarom wordt het verplicht in nieuwe auto’s? In dit artikel ontdek je hoe deze technologie werkt, welke gegevens er worden geregistreerd en wie toegang heeft tot deze informatie
Wat is een blackbox in een auto en hoe werkt het
Een blackbox in een auto is een klein apparaat dat rijgegevens vastlegt. Het wordt ook wel een Event Data Recorder (EDR) genoemd en werkt vergelijkbaar met de flight recorders die in vliegtuigen worden gebruikt. Het systeem registreert continu verschillende rijparameters en slaat deze informatie tijdelijk op. Pas wanneer er een ongeluk plaatsvindt of een bepaalde rijactie wordt gedetecteerd, worden de gegevens definitief vastgelegd
De meeste blackboxes zijn gekoppeld aan het motormanagementsysteem en verzamelen data zoals snelheid, acceleratie, remgedrag en stuurbewegingen. Sommige geavanceerde modellen kunnen zelfs G-krachten meten en analyseren hoe de bestuurder reageert op verkeerssituaties
In veel gevallen is een blackbox niet rechtstreeks verbonden met het internet, maar wordt de informatie lokaal opgeslagen. Bij een ongeval kunnen de gegevens worden uitgelezen door een expert of worden doorgestuurd naar de fabrikant of verzekeraar als de auto hierop is aangesloten
Waarom zijn blackboxes verplicht in nieuwe auto’s
Sinds juli 2022 is de blackbox verplicht in alle nieuwe auto’s die in de EU op de markt komen. Dit is een maatregel van de Europese Unie om de verkeersveiligheid te vergroten en beter inzicht te krijgen in de oorzaken van ongelukken
Het doel van deze wetgeving is om de verkeersveiligheid te verbeteren door te analyseren hoe ongevallen ontstaan. Overheden en fabrikanten kunnen hierdoor betere veiligheidsmaatregelen ontwikkelen. Ook helpt de blackbox bij het tegengaan van verzekeringsfraude. Doordat rijgegevens objectief worden vastgelegd, kan bij een ongeval beter worden vastgesteld wie er schuldig is. Dit voorkomt discussies en oneerlijke claims
Een ander doel is om automobilisten bewuster te maken van hun rijgedrag. Sommige verzekeraars bieden speciale verzekeringen aan waarbij de premie gebaseerd wordt op rijgedrag. Voorzichtig rijden kan dan leiden tot een lagere premie. Dit systeem wordt al langer gebruikt in het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten en is nu ook in opkomst binnen Europa
Welke gegevens registreert een blackbox precies
Een blackbox auto legt verschillende rijgegevens vast die kunnen helpen bij het analyseren van verkeerssituaties. Dit zijn onder andere snelheid, het aantal omwentelingen per minuut van de motor, de mate van accelereren en afremmen en stuurbewegingen. Ook wordt er geregistreerd of de bestuurder een gordel droeg op het moment van een ongeval en of de airbags zijn geactiveerd
Sommige blackboxes slaan ook locatiegegevens op, vooral als ze zijn gekoppeld aan een GPS-systeem. Dit gebeurt meestal in combinatie met fleetmanagement-systemen of rijgedragverzekeringen. De meeste standaard blackboxes verzamelen echter alleen technische data zonder locatie-informatie
Deze gegevens zijn bedoeld om ongevallen te analyseren en worden in de meeste gevallen alleen uitgelezen wanneer er sprake is van een ongeluk. De data blijft doorgaans eigendom van de autobezitter, tenzij de verzekeraar of fabrikant toegang heeft via een specifieke overeenkomst
Wie heeft toegang tot de data van een blackbox
Een van de grootste zorgen rondom blackboxes is wie toegang heeft tot de geregistreerde gegevens. In principe blijft de data eigendom van de autobezitter, tenzij anders is afgesproken met een verzekeraar of autofabrikant
Bij een ongeval kan de politie of een expert de data uitlezen om te bepalen wat er precies is gebeurd. Dit gebeurt meestal pas wanneer er sprake is van een ernstig ongeluk waarbij de oorzaak niet direct duidelijk is. De meeste fabrikanten stellen dat de gegevens niet standaard worden gedeeld met derden en alleen worden gebruikt voor technische analyses of juridische onderzoeken
Verzekeraars kunnen toegang krijgen tot de data als een bestuurder kiest voor een rijgedragverzekering. In dat geval worden de gegevens gebruikt om de rijstijl te analyseren en de premie te bepalen. Dit kan voordelig zijn voor automobilisten met een defensieve rijstijl, maar kan ook een risico vormen als de verzekeraar besluit de premie te verhogen op basis van rijgedrag
Er is veel discussie over privacy en de mate waarin blackboxes inbreuk maken op de persoonlijke levenssfeer. Privacywetgeving binnen de EU stelt strikte eisen aan de verwerking van deze gegevens, maar critici vrezen dat er in de toekomst steeds meer controle komt op rijgedrag
Blackboxes en privacy: moet je je zorgen maken
Een van de grootste zorgen onder automobilisten is de privacy van hun rijgegevens. Niemand zit te wachten op constante monitoring of het gevoel dat een verzekeraar of overheidsinstantie elke beweging in de gaten houdt. Toch zijn er strikte regels rondom de toegang tot deze data
In de EU geldt dat alleen de eigenaar van de auto de data van de blackbox mag inzien, tenzij hij of zij hiermee akkoord gaat in een verzekeringsovereenkomst of contract met een autofabrikant. Gegevens mogen niet zonder toestemming worden gebruikt voor commerciële doeleinden en fabrikanten moeten transparant zijn over wat er precies wordt vastgelegd
Toch is er een kans dat verzekeraars en overheden in de toekomst meer controle krijgen over deze data. Sommige landen overwegen bijvoorbeeld om blackbox-data te gebruiken om snelheidsovertredingen en gevaarlijk rijgedrag te registreren. Dit is nu nog niet het geval, maar kan in de toekomst veranderen
Waarom blackboxes steeds vaker worden gebruikt
Blackboxes zijn bedoeld om auto’s veiliger te maken en bestuurders bewuster te laten rijden. Hoewel er zorgen zijn over privacy en verzekeringspremies, heeft de technologie ook voordelen. Snellere schadeafhandeling, eerlijkere verzekeringsclaims en verbeterde verkeersveiligheid zijn enkele van de positieve aspecten
Voor autoliefhebbers die zelf hun rijgegevens willen analyseren, kan een blackbox ook een handig hulpmiddel zijn. Sommige systemen geven real-time feedback over rijgedrag en kunnen helpen om efficiënter en zuiniger te rijden
De toekomst van blackboxes is nog volop in ontwikkeling. Overheden en fabrikanten zullen blijven zoeken naar manieren om de technologie in te zetten zonder de privacy van automobilisten te schenden. Voorlopig is het belangrijk om bewust om te gaan met de data die wordt verzameld en goed te kijken naar de voorwaarden van verzekeraars en autofabrikanten
Wil je meer informatie weten over blackboxes en wat ze voor jouw auto kunnen betekenen? Ontdek de mogelijkheden en bepaal zelf of deze technologie een voordeel is of juist een beperking
