Er zijn bieren die je op elk willekeurig moment pakt en er zijn bieren waar je voor gaat zitten, waar je je tijd voor neemt. Dit laatste is het geval bij speciaal bier. Tegenwoordig zijn er ontzettend veel brouwerijen in de wereld die allemaal iets speciaals maken. Daarnaast zijn er online veel webshops te vinden waar je elk denkbaar biertje kunt aanschaffen, zoals hopt.nl. Dit zorgt ervoor dat er op de hedendaagse (speciaal) bier markt er voor ieder wat wils te vinden is.
Pils en speciaalbier
Er wordt vaak onderscheid gemaakt tussen pils en speciaalbier. Onder pils verstaan we het normale bier en onder speciaalbier, bier met een smaakje en vaak een stuk sterker dan pils. Maar er is natuurlijk veel meer te vertellen over speciaalbier. Hieronder gaan we dieper in op de oorsprong van speciaalbier en het verschil met pils.
Een geschiedenisles
In Nederland kwam speciaalbier pas halverwege de jaren tachtig grootschalig op de markt. Hoewel in de 19e eeuw al witbieren en stouts werden gemaakt, domineerde pils de markt. Voor speciaalbier was er nog niet veel ruimte. Vanaf de jaren ’80 neemt de belangstelling voor speciaalbier echter toe. Kleinschalige brouwerijen komen op en de vraag naar deze speciaalbieren blijkt zo groot dat het aantal brouwerijen en biermerken snel stijgt. De afgelopen jaren is de speciaalbier branche geëxplodeerd.
Bier is niet altijd pils
Pils is altijd bier, maar bier is niet altijd pils. Zullen we dat maar even uitleggen? Bier is de overkoepelende naam voor diverse biersoorten. Pils is een soort bier, net als speciaalbier. Veel mensen denken dat bier en pils hetzelfde is, maar dat is dus niet zo. Onder pils of pilsener wordt het ‘normale bier’ verstaan en onder speciaalbier al het bier met een smaakje. Qua smaak variëren deze enorm. Pils is een soort bier dat voor het eerst in de stad Pilsen, in het huidige Tsjechië, werd gebrouwen. Speciaalbier is ook een soort bier en hieronder vallen verschillende soorten bier zoals witbier en stout bier.
Het gistingsproces
Het belangrijkste verschil tussen pils en speciaalbier is het gistingsproces. Speciaalbieren zijn bovengistend en pils is bijna altijd ondergistend. Ondergisting houdt in dat het gistingsproces plaats vindt bij een relatief lage temperatuur, meestal tussen de 4 en 15 graden. Tijdens dit proces zet de gist zich af op de bodem, vandaar ‘ondergisting’. Bovengisting daarentegen vindt plaats bij een relatief hoge temperatuur van 15 tot 25 graden. Tijdens dit proces blijft de gist op het brouwsel drijven. Vandaar de naam bovengisting. Bij bovengisting is er meer mogelijk met smaken en toevoegingen.
Veel keuze
Er zijn tegenwoordig meer dan 2000 speciaalbieren op de markt. Zo zijn er bijvoorbeeld zoete, bittere, fruitige, soepele en krachtige speciaalbieren te verkrijgen. Er zijn speciale trappistenbieren die volgens traditionele wijze door monniken worden gebrouwen maar ook andere bijzondere brouwerijen zoals brouwerij ‘t IJ. Iedere brouwerij heeft zijn eigen stijl en werkwijze waardoor geen enkel speciaalbiertje hetzelfde is en je volop op ontdekking kunt gaan. Van licht tot heel donker en van bitter naar heel fruitig.
Inspelen op seizoenen en gerechten
Met de diversiteit van speciaalbier kan perfect ingespeeld worden op de seizoenen, maar ook op gerechten. Speciaalbier kun je combineren met voorgerechten, hoofdgerechten en desserts. Het enorme scala aan geuren en smaken maakt het een perfect combinatie met bijna elk soort eten, van pasta tot sushi. Houd rekening met seizoenen. Een licht gerecht met een lichte bier passen in de warme zomermaanden, een zwaarder bier in de winter. Zo combineren gerechten en bieren van een bepaald seizoen heel natuurlijk bij elkaar (en bij het weer). Denk bijvoorbeeld aan een salade met een wit biertje.
